SICAK HAVA DALGALARIYLA DALGA GEÇMEYELİM LÜTFEN!

Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu’ nun yazısı:

Ege ve Akdeniz’de bu günler nem ve güneş, aşırı bunaltıcı bir havaya neden oluyor. Karadeniz’de kuraklıktan dolayı randımansız fındık da “üzüntülerini” bildiriyor. Diğer bir deyişle, sıcak hava dalgaları ülkemizde değişik şekillerde etkili olmaya devam ediyor.

Sıcak hava dalgalarından etkilenme derecesi insanların gelir seviyesi, yaşadığı yer, sağlığı, kilosu ve yaşı ile de ilişkili. Özellikle şehirde, apartmanların üst katlarında yaşayan ve düşük gelirli insanlar, kırsal alanda ve alt katlardakilere göre daha fazla etkileniyor.

Örneğin, kayıtlara göre ABD’de 1936-1975 yılları arasında 20,000 kişi hayatını sıcak hava dalgalarında kaybetmiş. Anlayacağınız sıcak hava dalgalarını küçümsememeliyiz.

Sıcaklık ve yağışın “etkili” ve “etkisiz” gibi komik bir sınıflandırmaya tabi tutulmadığı gelişmiş ülkelerde hissedilen hava sıcaklıkları 40.5°C ve daha yüksek olduğu günlerin hava şartları “Sıcak Hava Dalgası” olarak adlandırılır.

Biz de artık bunun adını doğru koyalım ve sıcak hava dalgasının en az iki gün süreceği belirlendiğinde “Sıcak Hava Dalgası” ihbarı yapalım. Artık çölleri, Basrayı, deveyi, asfaltı, kavurmayı filan bu işe karıştırmayalım lütfen.

Hava sıcaklıkları normal değerinden 6°C ve daha yüksek olduğunda da “ekstrem” veya “aşırı yüksek hava sıcaklığı” olarak bilinip adlandırılmalı.

ABD’deki Sincaplar ve Biz

Yerel yönetimler, deprem tehlikesinde olduğu gibi bu konuda da halkı bilinçlendirmek, sıcak hava dalgalarında sağlığı tehlikeye girebilecek olan yaşlı ve kimsesizleri önceden belirleyerek günün en tehlikeli zamanlarında onları klimalı spor salonları ve büyük alış veriş merkezleri gibi yerlere taşımak için çalışmalar yapmalı.

Örneğin, Şikago’ da sıcak hava dalgalarında 311 acil telefon numarasını arayıp kendisi ve hayvanlar için yardım isteyenlere, ücretsiz araç vb yardımlar sağlanıyor… Şikogo’daki bir sincap kadar kıymetimiz yok mu?

Sıcak havanın dışarıda ve soğuk havanın içeride tutulması için, perdelerin kapalı tutulması, pencerelerin hafif aralık bırakılması, pencere ve duvarlar güneş ışınlarını geri yansıtan alüminyum foil vb ile kaplanması gibi ucuz ve çevreye dost önlemler öncelikle uygulamalıyız.

Damdan düşen vatandaşlarımız! Pakistan köylüleri gibi ağzı geceleyin esen hakim rüzgar yönüne döndürülebilen bir kulübeyi dama koyup rüzgarı içeri alamaz mısınız?

Sıcak-nemli havalarda hava sıcaklıkları (termometre ile ölçülebilen) yerine nemden dolayı hissedeceğimiz hava sıcaklıklarını bilmeliyiz.

Örneğin, tablodan görülebileceği gibi, bir gün sonra öğleden sonra oluşan günün en yüksek sıcaklığının 32°C ve bağıl nemin %70 olacağı bilindiğinde, bir gün sonra hissedeceğimiz hava sıcaklığının 41°C olacağı görülür.

Tablodaki değerler hafif rüzgarlı hava ve gölgedeki sıcaklıklara göre hesaplandığı için, güneş altında duranlar bu değerlere 8°C daha ilave etmeli.

TABLO